22 jul Herstellende vraag leidt nog niet tot toename opname
De commercieel vastgoedmarkt laat in het tweede kwartaal van 2021 een wisselend beeld zien in de segmenten kantoren, winkels en bedrijfsruimten. Beleggers weten daarbij de weg naar de commercieel vastgoedmarkt nog steeds goed te vinden met een voorkeur voor logistiek en bedrijfsruimten.
Hoewel de vraag naar commercieel vastgoed zich herstelt, leidt dit nog niet tot een toename in opnamevolumes. Dit blijkt uit de cijfers van NVM Business voor commercieel vastgoed over het tweede kwartaal 2021. De vraag naar kleinere kantoorruimtes stijgt. Voor de winkelmarkt daalt de opname vergeleken met het eerste kwartaal. De vraag naar bedrijfsruimten groeit waarbij het tekort in het middelgrote segment toeneemt.
NVM-datadochter brainbay heeft het onderzoek in opdracht van NVM Business uitgevoerd. Hiervoor is de NVM aanbod- en transactiedatabase gebruikt. Daarnaast is een representatieve enquête uitgevoerd onder NVM Business leden waaraan 109 NVM Business makelaars hebben meegewerkt.
Sander Heidinga, voorzitter NVM Business: “We zien een flinke dynamiek in commercieel vastgoed in het tweede kwartaal van 2021. In de kantorenmarkt werken de effecten van Covid-19 door en is flexibiliteit het uitgangspunt. De winkelmarkt laat een daling zien in de opname wat valt te verklaren door de groei van online aankopen. De markt voor bedrijfsruimten zit in de lift met een aantrekkende vraag. Hier ligt de uitdaging om de vraag met het juiste aanbod te kunnen verbinden. De blijvende interesse van internationale beleggers in Nederlands vastgoed is een krachtig en positief signaal”.
Kantoren
In het tweede kwartaal van 2021 is ongeveer 212 duizend m2 kantoorruimte opgenomen. Dit is een daling van 7% in vergelijking met het kwartaal ervoor. De toenemende vraag heeft zich vooralsnog niet vertaald in meer opgenomen vierkante meters. Vanuit het MKB neemt de vraag naar de wat kleinere kantoorruimtes met flexibele huur en kleine units toe. Grote ondernemingen lijken hun vastgoedbeslissing nog uit te stellen. Het direct beschikbare aanbod aan kantoorruimte is opnieuw iets gestegen tot ruim 5,5 miljoen m2. Met name in de grote steden sluiten vraag en aanbod van kantoorruimte niet goed op elkaar aan. Meer dan een derde van het kantorenaanbod staat al drie jaar of langer te koop.
Winkels
De opname in de winkelmarkt kende na een goed eerste kwartaal een moeizaam tweede kwartaal 2021. Ruim 131 duizend m2 werd opgenomen. Dit is ruim een kwart minder dan een kwartaal eerder. Het beschikbare aanbod daalde opnieuw licht tot ruim 1,7 miljoen m2. Binnen de winkelmarkt is steeds meer sprake van een tweedeling. Voor winkels die voorzien in de dagelijkse boodschappen in wijkwinkelcentra zijn de geluiden positief. Het sentiment is minder positief voor winkels in de binnensteden met een minder alledaags productaanbod.
Bedrijfsruimten
De markt voor bedrijfsruimten kende met 1,5 miljoen opgenomen m2 in het tweede kwartaal 2021 een wat lagere opname dan in het eerste kwartaal. Tegelijk zien NVM Business-makelaars de vraag naar bedrijfsruimten over de volle breedte verder toenemen, van klein tot groot en van bedrijfsmatig tot logistiek. Het tekort aan middelgrote bedrijfsruimten groeit. Toch kent de bedrijfsruimtemarkt ook ruim 11,1 miljoen m2 beschikbaar aanbod. Bijna een kwart daarvan is structureel dat wil zeggen 3 jaar of langer in aanbod. Veel kleine, gedateerde bedrijfspanden zijn kwalitatief niet geschikt voor zware bedrijfsmatige activiteiten, waar juist vraag naar is.
Actieve beleggers
Het beleggingsvolume is in het tweede kwartaal 2021 gegroeid in vergelijking met een kwartaal eerder. Nederland is en blijft populair onder internationale beleggers. De beleggingsvraag verschuift van kantoor- en winkelruimte steeds meer naar logistiek en bedrijfsruimten. Beleggers nemen steeds meer genoegen met lagere rendementen.
Perspectief
Sander Heidinga over de komende kwartalen: “We verwachten de nodige beweging en perspectief met een sterke en continue ontwikkeling in de bedrijfsruimten. Ook de kantorenmarkt wordt naar verwachting actiever en beleggers blijven op zoek naar interessante objecten”.